نقش بیماری های اعصاب و روان بر اگزمای پوستی

ارتباط بین ذهن و پوست بدن چگونه است ؟

پوست بزرگ‌ترین عضو بدن است و نمایانگر هویت ظاهری فرد است . پوست شکل ظاهری فرد را نشان می‌دهد و در ارتباطات اجتماعی و جنسی نقش مهمی دارد. بین ذهن و پوست ارتباط بسیار نزدیکی وجود دارد؛ چون هر دو در دوران جنینی از یک منبع ساخته شده اند و تحت تأثیر هورمون‌ها و پیام‌رسان‌های عصبی مشابه قرار دارند. استرس می‌تواند بسیاری از مشکلات پوستی را ایجاد یا بدتر کند. در سال 1818، هاینروت واژه «روان‌تنی» را برای توضیح تأثیر ذهن روی بدن پیشنهاد داد . اختلالات روان‌تنی پوستی، همان بیماری‌هایی هستند که استرس عاطفی آن‌ها را تشدید می‌کند. استرس ممکن است باعث شروع یا بدتر شدن بیماری پوستی شود، اما معمولاً تنها علت نیست ، ژنتیک و عوامل محیطی هم نقش دارند.

اگزما (درماتیت آتوپیک) چیست ؟

اگزما  بیماری مزمن التهابی پوست است که با خارش، قرمزی، ترک‌خوردگی و گاهی تاول در نواحی مختلف بدن به‌ویژه دست‌ها، پشت زانوها و صورت ظاهر می‌شود. اگزما نتیجهٔ ترکیبی از پیش‌زمینه ی ژنتیکی، استرس ، ضعف سد پوستی، واکنش‌های ایمنی بیش‌فعالی و محرک‌های محیطی است؛ بنابراین درمان مؤثر نیازمند بازسازی سد حفاظتی، کنترل التهاب و حذف عوامل تحریک‌کننده می‌باشد.

وقتی سد محافظت پوست ضعیف باشد ، مواد تحریک‌کننده و میکروب‌ها راحت‌تر وارد می‌شوند و این ورودِ ناخواسته، سیستم ایمنی را تحریک می‌کند. سیستم ایمنی مثل یک زنگ خطر حساس عمل می‌کند و با کوچک‌ترین محرک، مواد التهابی آزاد می‌کند.
این مواد اتهابی باعث ، خارش شدید ، قرمزی و التهاب ، تاول یا ترک می‌شوند. عوامل محیطی نیز اوضاع را بدتر می‌کنندچیزهایی مثل: شوینده‌های قوی ، صابون زیاد ، هوای خشک ، سرما ی ناگهانی و گردوغبار ، پوست ضعیف را بیشتر تحریک می‌کنند و حملات اگزما شدت می‌گیرد. بعضی افراد یک مشکل ژنتیکی دارند (مثلاً نقص در ژن فلاگرین) که باعث می‌شود پوست نتواند رطوبت را خوب نگه دارد. بنابراین پوست خشک می‌شود و مثل دیواری که ترک خورده، راحت‌تر اجازه می‌دهد محرک‌ها وارد شوند.

تاثیر استرس و اختلالات اعصاب و روان بر اگزما چیست ؟

پژوهش‌ها نشان می‌دهد میان سلامت روان و اگزمای آتوپیک رابطهٔ دوطرفه وجود دارد؛ استرس می‌تواند شروع‌کننده یا تشدیدکنندهٔ اگزما باشد و خودِ اگزما نیز به‌دلیل ماهیت مزمن استرس‌زا است. استرس طولانی‌مدت سطح هورمون‌های کورتیزول و آدرنالین را بالا می‌برد و این وضعیت تعادل سیستم ایمنی را به نفع پاسخ‌های آلرژیک  تغییر می‌دهد و در نتیجه امکان بروز یا شدت گرفتن علائم بیشتر می‌شود. استرس همچنین سد محافظ پوست را تضعیف می‌کند و حساسیت بیمار را افزایش می‌دهد. اگزمایی که روی دست‌ها باعث تاول‌های مکرر و ضایعه‌های پوستی می‌شود، یک بیماری خودایمنی خالص مثل لوپوس یا روماتیسم نیست. اما مشکل از سیستم ایمنی است؛ یعنی دفاع بدن بیش از حد فعال می‌شود و به پوست واکنش شدید نشان می‌دهد.

• در پوست افراد مبتلا به اگزما ، سیستم ایمنی بیش از حد حساس شده و به چیزهای معمولی (مثل خشکی، مواد شوینده، استرس، میکروب‌های طبیعی پوست) واکنش غیرعادی و شدید نشان می‌دهد.
• این واکنش زیاد باعث التهاب، خارش، ترک خوردن پوست و گاهی تاول می‌شود.
• گاهی بخش‌هایی از سیستم ایمنی طوری رفتار می‌کنند که انگار با «بافت خودی» برخورد دارند؛ به همین دلیل بعضی محققان می‌گویند اگزما کمی شبیه خودایمنی رفتار می‌کند، اما کاملاً خودایمنی نیست.

استرس و مشکلات روحی چگونه اگزما را تشدید میکنند ؟

استرس‌های روانی و واکنش‌های عصبی می‌توانند نقطه ی شروع یا تشدید‌کننده اگزما باشند. درواقع استرس و فعالیت‌های عصبی سد حفاظتی پوست را تضعیف می‌کنند و سیستم ایمنی را به سمت پاسخهای التهابی پیش‌ می برند ؛ ترکیب این دو عامل منجر به بروز یا تشدید فراوان علائم اگزما می‌شود. اگزما فقط یک مشکل پوستی نیست؛ پوست، اعصاب و سیستم ایمنی بخش سه‌گانه‌ای هستند که با هم کار می‌کنند  بنابراین زمانیکه استرس بالا می رود ، پوست ضعیف میشود ، ایمنی تحریک می شود و خارش بیشتر خواهد شد در نتیجه اگزما شعله‌ور می شود. کنترل استرس (تمرینات آرام‌سازی، مشاوره، داروهای ضد اضطراب) به‌همراه مراقبت‌های پوستی (مرطوب‌کننده، داروهای ضدالتهاب) می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کنند .

 هنگام استرس، هیپوتالاموس مغز ، هورمون کورتیزول و اپی‌نفرین  آزاد می‌کند

این هورمون‌ها به‌طور مستقیم بر سلول‌های درون‌پوستی  اثر می‌گذارند و چربی طبیعی پوست کمتر می شود و باعث افزایش از دست رفتن آب از پوست  و آسیب به لایه ی محافظ پوست می‌شوند در نتیجه پوست خشک تر و حساس تر و آماده التهاب می شود .

استرس باعث میشود ، اعصاب پوست مواد التهابی آزاد می‌کنند

استرس مثل این است که اعصاب پوست را روشن کند . اعصاب پوست مواد تحریک‌کننده‌ای آزاد می‌کنند که سلول‌های ایمنی را فعال می‌کند و این سلول‌ها موادی آزاد می‌کنند که ، خارش را بیشتر می‌کنند و التهاب را بالا می‌برند .

زمان استرس طولانی ، سیستم ایمنی به سمت التهاب می‌رود

در استرس طولانی، سیستم ایمنی به سمت حالتی می‌رود که در اگزما دیده می‌شود ، یعنی بدن سریع‌تر و شدیدتر به پوست واکنش نشان می‌دهد و حملات اگزما بیشتر می‌شود.

حالت روحی روی خارش بیشتر اثر دارد

به‌دلیل ارتباط نزدیک پوست و مغز؛ هورمون‌ها و پیام‌رسان‌های عصبی تحت استرس تغییر می‌کنند . اضطراب ، افسردگی و فشارهای روانی می‌توانند احساس خارش را بیشتر کنند (آستانهٔ درد کاهش می‌یابد) ، حملات خارش شدیدتر احساس شوند ، فرد بیشتر پوستش را بخاراند . این رفتار به‌نوبهٔ خود پوست را بیشتر آسیب‌پذیر می‌کند و التهاب بیشتر می شود .

کدام بیماری‌های پوستی با استرس بدتر می‌شوند؟