در یک دنیای ایدهآل، هیچ کس به سرطان سینه مبتلا نمیشود. اما بهترین حالت این است که اگر کسی به سرطان سینه مبتلا شد، در مراحل اولیه و قابل درمان آن تشخیص داده شود. در این مرحله، معمولاً افراد هیچ علامتی ندارند و ماموگرافیها سرطان را تشخیص میدهند. کارن نادسن، مدیر اجرایی مرکز ایمونوتراپی سرطان پارکر و مدیرعامل سابق انجمن سرطان آمریکا (ACS) میگوید که اگر این امکان وجود داشته باشد، بهتر است که سرطان قبل از ایجاد تغییراتی مانند توده جدید در سینه، تشخیص داده شود.
هفت ( 7 ) نشانه هشداردهنده در تشخیص سرطان سینه
۱ . یک توده جدید در سینه
مطالعات نشان میدهد که این مورد شایعترین نشانه سرطان سینه است. یک توده بدون درد و سفت با لبههای نامنظم نگرانکنندهترین حالت است، اما یک توده نرم، گرد یا حساس نیز گاهی اوقات میتواند سرطان باشد. طبق یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ در اپیدمیولوژی سرطان که در ۸۳ درصد موارد توده وجود داشت. ۷ درصد ناهنجاری نوک سینه داشتند، ۶ درصد درد سینه را تجربه کردند، ۱ درصد علائم غیر سینهای مانند کمردرد داشتند و ۰.۳ درصد علائم کاهش وزن را داشتند با این حال، بیشتر تودهها سرطانی نیستند. آنها میتوانند کیستهای خوشخیم یا بافت طبیعی سینه باشند که به صورت توده احساس میشود. چرخههای هورمونی ماهانه و نزدیک شدن به یائسگی نیز میتوانند باعث ایجاد توده شوند.
۲ . تورم یا تغییر در اندازه یا شکل سینه
حتی اگر تودهای احساس نمیکنید، اگر سینههای شما معمولاً اندازه یکسانی داشتند و ناگهان یکی از آنها بزرگتر به نظر میرسد، باید معاینه شوید.
- تغییر ناگهانی و غیرعادی در اندازه یا شکل یک سینه: به عنوان مثال، اگر یکی از سینهها بدون دلیل مشخصی بزرگتر یا کوچکتر از دیگری به نظر میرسد.
- تورم، قرمزی در یک قسمت یا کل سینه
- فرورفتگی یا کشیدگی پوست سینه
- تغییر در نوک پستان (مانند فرورفتگی یا ترشحات غیرعادی)
- احساس درد یا ناراحتی مداوم در سینه
۳ . غدد لنفاوی متورم زیر بغل یا نزدیک ترقوه
گاهی اوقات، تورم غدد لنفاوی (به خصوص در زیر بغل یا نزدیک ترقوه) میتواند اولین نشانه قابل لمس از گسترش سرطان پستان باشد، حتی قبل از اینکه توده یا تغییرات دیگری در خود پستان قابل تشخیص باشد. این به این دلیل است که غدد لنفاوی به عنوان اولین ایستگاههای فیلتر برای سلولهای سرطانی که از پستان جدا میشوند، عمل میکنند. غدد لنفاوی متورم بخشی از پاسخ بدن به عفونت یا آسیب در بدن هستند. بنابراین اغلب نشانه بیماری دیگری هستند، اما همچنان ارزش مراجعه به پزشک را دارند.
۴. تغییرات پوستی روی پستان
پوست پستان ممکن است در اثر سرطان پستان دچار خارش، قرمزی، پوسته پوسته شدن، فرورفتگی یا چین و چروک شود. در برخی موارد حالتی شبیه به پوست پرتقال ایجاد می شود، که ممکن است نشان دهنده وجود مشکلی باشد و باید به دنبال مراقبتهای پزشکی باشید.
۵. تغییر در ظاهر نوک سینه
نشانه دیگری که ممکن است سرطان سینه داشته باشید ،نوک سینه به سمت داخل جمع میشود یا به پهلو کشیده میشود. چنین تغییری مراجعه به پزشک را ضروری میکند .
۶.ترشح از نوک سینه
هر ترشحی از سینه که شیر مادر نباشد، جای نگرانی دارد. این ترشح میتواند شامل خونریزی باشد، یا ترشحات شفاف که میتواند یک علامت هشدار باشد.
۷. درد سینه
درد گاه به گاه در سینه معمولاً نشانه سرطان سینه نیست . در واقع، کاملاً طبیعی است و میتواند به چرخه قاعدگی شما مرتبط باشد. اما اگر در سینه یا زیر بغل خود دردی دارید که طولانی میشود، میتواند نشانهای از بیماری باشد.
روش معاینه پستان توسط خود فرد تا چه اندازه موثر است ؟
اگرچه زمانی خودآزمایی ماهانه بهطور گسترده توصیه میشد، اما مطالعات نشان داده است که این کار تشخیص زودهنگام سرطان سینه را افزایش نمیدهد یا میزان مرگ و میر را در زنانی که در معرض خطر متوسط ابتلا به سرطان سینه هستند، کاهش نمیدهد.
توجه به تغییرات سینه برای همه زنان ضروری است
پزشکان توصیه میکنند که زنان به طور مداوم به ظاهر و حس طبیعی سینههای خود توجه کنند. این شامل آگاهی از تغییراتی است که در طول چرخههای قاعدگی، بارداری، شیردهی، یائسگی و با افزایش سن رخ میدهد.
“آگاهی از وضعیت طبیعی بدن خود برای هر زنی اهمیت دارد.”
در صورت مشاهده هرگونه تغییر جدید و پایدار (بیش از یک هفته) که قبلاً وجود نداشته، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
گروههای در معرض خطر بالا در سرطان سینه
زنانی که سابقه سرطان سینه، سابقه خانوادگی یا عوامل ژنتیکی مستعد کننده دارند، نیاز به معاینات منظم توسط پزشک را دارند . این معاینات به تشخیص زودهنگام هرگونه تغییر کمک میکند.
اهمیت هوشیاری حتی با ماموگرافی منظم
دکتر نادسن تأکید میکند که زنانی که به طور منظم ماموگرافی انجام میدهند، باید به همان اندازه زنانی که برخی از غربالگریها را از دست دادهاند، هوشیار باشند.
زمان مراجعه به پزشک
اگر هرگونه توده یا تغییر دیگری در سینه خود مشاهده کردید، “فوری به پزشک مراجعه کنید.” زمان آخرین ماموگرافی شما اهمیتی ندارد؛ مهم تشخیص و پیگیری به موقع است .
معاینات پزشک برای تشخیص سرطان سینه چیست ؟
-
معاینه فیزیکی سینه
- این معاینه توسط پزشک انجام میشود و شامل مشاهده و لمس دقیق سینهها، زیر بغل و ناحیه گردن است. پزشک به دنبال تغییرات قابل مشاهده در پوست سینه (مانند قرمزی، فرورفتگی، کشیدگی، یا تغییرات در نوک پستان)، هرگونه توده یا برجستگی غیرعادی در بافت سینه، و همچنین بزرگی غدد لنفاوی در زیر بغل و بالای ترقوه میگردد.
- معاینه فیزیکی یک ابزار تشخیصی اولیه و مهم است که میتواند به پزشک در ارزیابی اولیه و تعیین نیاز به آزمایشهای تصویربرداری بیشتر کمک کند. این معاینه به خصوص برای تشخیص تودههای بزرگتر یا تغییرات ظاهری محسوس اهمیت دارد.
- زنان باید به طور منظم (ماهانه) خودآزمایی سینه را انجام دهند تا با بافت طبیعی سینه خود آشنا شوند و در صورت بروز هرگونه تغییر جدید، سریعاً آن را تشخیص دهند. البته خودآزمایی جایگزین معاینه بالینی توسط پزشک نیست.
-
ماموگرافی
- ماموگرافی یک نوع تصویربرداری با اشعه ایکس است که برای غربالگری و تشخیص سرطان سینه استفاده میشود. در این روش، سینهها بین دو صفحه فشرده میشوند تا کیفیت تصویر افزایش یابد و دوز اشعه ایکس کاهش یابد.
- ماموگرافی میتواند تودههای کوچک، (رسوب کلسیم ) و سایر تغییرات غیرعادی در بافت سینه را که با لمس قابل تشخیص نیستند، شناسایی کند. تشخیص زودهنگام از طریق ماموگرافی میتواند به طور قابل توجهی شانس درمان موفقیتآمیز را افزایش دهد.
- در زنان جوانتر یا با سینههای متراکم، تفسیر ماموگرافی ممکن است دشوار باشد. در این موارد، ممکن است نیاز به آزمایشهای تکمیلی مانند سونوگرافی باشد.
- دو نوع اصلی ماموگرافی وجود دارد:
- ماموگرافی غربالگری : برای زنانی که هیچ علامت یا نشانه خاصی ندارند، به عنوان یک ابزار پیشگیرانه برای تشخیص زودهنگام سرطان سینه استفاده میشود.
- ماموگرافی تشخیصی : برای زنانی که علائمی مانند توده، درد، یا تغییرات پوستی دارند، یا نتایج ماموگرافی غربالگری آنها مشکوک بوده است، انجام میشود. این نوع ماموگرافی تصاویر دقیقتری را از ناحیه مورد نظر ارائه میدهد .
- سونوگرافی سینه
- سونوگرافی سینه از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویری از داخل سینه استفاده میکند. این روش بدون درد است و از اشعه ایکس استفاده نمیکند. در این روش، یک پروب کوچک روی پوست سینه قرار داده میشود و امواج صوتی را به بافت سینه ارسال و دریافت میکند.
- سونوگرافی به ویژه برایتشخیص بین تودههای توپر (جامد) و کیستهای پر از مایع بسیار مفید است. همچنین، برای بررسی نواحی متراکم سینه که در ماموگرافی به خوبی قابل مشاهده نیستند، یا در زنانی که به دلیل بارداری یا شیردهی نمیتوانند ماموگرافی انجام دهند، کاربرد دارد. اغلب به عنوان یک روش تکمیلی پس از ماموگرافی مورد استفاده قرار میگیرد.
- سونوگرافی نمیتواند میکروکلسیفیکاسیونها ( توده های رسوب کلسیم ) را به خوبی ماموگرافی تشخیص دهد.
-
MRI سینه
- MRI سینه از امواج رادیویی و یک میدان مغناطیسی قوی برای تولید تصاویر بسیار دقیق از بافت سینه استفاده میکند. در برخی موارد، برای افزایش وضوح تصاویر، ممکن است ماده حاجب به داخل ورید تزریق شود.
- MRI سینه برای ارزیابی موارد پیچیدهتر، مانند:
- غربالگری در زنان با ریسک بالای سرطان سینه (مانند کسانی که سابقه خانوادگی قوی دارند یا دارای جهشهای ژنتیکی خاصی هستند).
- ارزیابی گسترش سرطان در زنانی که قبلاً تشخیص سرطان سینه دریافت کردهاند.
- تشخیص سرطانهای سینه که در ماموگرافی یا سونوگرافی به خوبی دیده نمیشوند (مانند سرطانهای لوبولار مهاجم).
- بررسی سلامت پروتزهای سینه.
-
بیوپسی
- بیوپسی تنها روش قطعی برای تشخیص سرطان سینه است. در این روش، یک نمونه کوچک از بافت مشکوک سینه برداشته شده و به آزمایشگاه پاتولوژی فرستاده میشود تا زیر میکروسکوپ توسط پاتولوژیست بررسی شود. انواع مختلفی از بیوپسی وجود دارد:
- بیوپسی با سوزن ظریف : از یک سوزن بسیار نازک برای برداشتن نمونهای از سلولها یا مایعات استفاده میشود.
- بیوپسی با سوزن ضخیم : از یک سوزن ضخیمتر برای برداشتن نمونههای بافتی استوانهای شکل استفاده میشود. این روش اطلاعات دقیقتری نسبت به FNA ارائه میدهد.
- بیوپسی استریوتاکتیک :با استفاده از تصاویر ماموگرافی، محل دقیق ضایعه مشخص شده و سپس بیوپسی با سوزن ضخیم انجام میشود.
- بیوپسی هدایتشده با سونوگرافی : با استفاده از تصاویر سونوگرافی، محل ضایعه مشخص شده و سپس بیوپسی با سوزن ضخیم انجام میشود.
- بیوپسی جراحی : شامل برداشتن بخشی یا کل توده مشکوک در طی یک عمل جراحی است. بیوپسی میتواند تأیید کند که آیا سلولهای موجود در نمونه سرطانی هستند یا خیر، و در صورت سرطانی بودن، نوع سرطان و سایر ویژگیهای آن را مشخص کند که برای برنامهریزی درمان بسیار حیاتی است.
عوامل خطر و پیشگیری در سرطان پستان
سرطان پستان میتواند در هر فردی ایجاد شود، اما برخی عوامل خطر احتمال ابتلا به آن را افزایش میدهند. این عوامل خطر به دو دسته کلی تقسیم میشوند: عوامل خطر قابل تغییر (که میتوان با تغییر سبک زندگی آنها را کاهش داد) و عوامل خطر غیرقابل تغییر (که قابل کنترل نیستند).
عوامل خطر غیرقابل تغییر در سرطان پستان
- جنسیت: اصلیترین عامل خطر است. زنان بسیار بیشتر از مردان به سرطان پستان مبتلا میشوند.
- سن: با افزایش سن، خطر ابتلا به سرطان پستان افزایش مییابد. بیشتر موارد سرطان پستان در زنان بالای ۵۰ سال تشخیص داده میشود.
- سابقه خانوادگی: اگر مادر، خواهر یا دختر شما (خویشاوند درجه یک) به سرطان پستان مبتلا شده باشد، به خصوص در سنین پایین، خطر ابتلای شما نیز افزایش مییابد.
- جهشهای ژنتیکی ارثی: جهش در ژنهای خاصی مانند BRCA1 و BRCA2 میتواند به طور قابل توجهی خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش دهد. این جهشها تنها مسئول 5 تا 10 درصد از کل سرطانهای پستان هستند.
- نژاد و قومیت: زنان سفیدپوست کمی بیشتر از زنان سایر نژادها به سرطان پستان مبتلا میشوند، اما زنان سیاهپوست بیشتر در سنین پایینتر به این سرطان مبتلا میشوند و نوع تهاجمیتری از آن را تجربه میکنند.
- بافت پستان متراکم: داشتن پستانهایی با بافت متراکم (که در ماموگرافی قابل مشاهده است) خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش میدهد. همچنین، تشخیص سرطان در پستانهای متراکم در ماموگرافی دشوارتر است.
- سابقه بیماریهای خوشخیم پستان: برخی بیماریهای غیرسرطانی پستان مانند هایپرپلازی آتیپیک یا کارسینوم لوبولار درجا (LCIS) میتوانند خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش دهند.
- سابقه قبلی سرطان پستان: اگر قبلاً به سرطان پستان در یک سینه مبتلا شدهاید، خطر ابتلای مجدد به سرطان در همان سینه یا سینه دیگر افزایش مییابد.
- قرار گرفتن در معرض اشعه: قرار گرفتن در معرض اشعه به قفسه سینه در سنین پایین (مثلاً برای درمان لنفوم هوچکین) میتواند خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش دهد.
- شروع قاعدگی در سنین پایین: شروع قاعدگی قبل از ۱۲ سالگی خطر را کمی افزایش میدهد.
- یائسگی در سنین بالا: یائسگی بعد از ۵۵ سالگی خطر را کمی افزایش میدهد.
عوامل خطر قابل تغییر در سرطان پستان
- چاقی و اضافه وزن: داشتن اضافه وزن یا چاقی، به خصوص پس از یائسگی، خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش میدهد. سلولهای چربی پس از یائسگی استروژن تولید میکنند که میتواند به رشد سرطان پستان کمک کند.
- عدم فعالیت بدنی: کمتحرکی و عدم انجام فعالیت بدنی کافی با افزایش خطر سرطان پستان مرتبط است.
- مصرف الکل: مصرف حتی مقادیر کم الکل میتواند خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش دهد. هرچه میزان مصرف الکل بیشتر باشد، خطر نیز بالاتر میرود.
- تغذیه نامناسب: رژیم غذایی سرشار از چربیهای اشباع و فرآوری شده و کم میوه و سبزیجات میتواند خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش دهد.
- مصرف هورمون درمانی پس از یائسگی: مصرف ترکیبی از استروژن و پروژسترون (هورمون درمانی جایگزین) برای مدت طولانی پس از یائسگی، خطر ابتلا به سرطان پستان را افزایش میدهد.
- عدم بارداری یا بارداری در سنین بالا: زنانی که هرگز باردار نشدهاند یا اولین بارداری خود را پس از ۳۰ سالگی تجربه میکنند، خطر کمی بالاتر دارند.
- شیردهی: شیردهی به مدت طولانی (حداقل ۶ ماه) میتواند خطر ابتلا به سرطان پستان را کاهش دهد.
- قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی: برخی مطالعات نشان دادهاند که قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی در محیط زیست (مانند مواد شیمیایی موجود در آفتکشها یا پلاستیکها) ممکن است با افزایش خطر سرطان پستان مرتبط باشد، اگرچه تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است.
- سیگار کشیدن: اگرچه ارتباط مستقیم و قوی بین سیگار و سرطان پستان مانند سرطان ریه وجود ندارد، اما برخی مطالعات نشان میدهند که سیگار کشیدن، به خصوص در سنین پایین و به مدت طولانی، ممکن است خطر را افزایش دهد.
آگاهی از عوامل خطر و غربالگری به موقع گامی مهم در تشخیص سرطان پستان
- داشتن یک یا چند عامل خطر به این معنی نیست که شما قطعاً به سرطان پستان مبتلا خواهید شد. بسیاری از زنان با چندین عامل خطر هرگز به این بیماری مبتلا نمیشوند و در مقابل، برخی از زنان بدون هیچ عامل خطر شناخته شدهای، سرطان پستان میگیرند.
- آگاهی از عوامل خطر میتواند به شما کمک کند تا با پزشک خود در مورد غربالگری و اقدامات پیشگیرانه صحبت کنید.
- تغییر سبک زندگی سالم، مانند حفظ وزن سالم، فعالیت بدنی منظم، محدود کردن مصرف الکل و تغذیه مناسب، میتواند به کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان کمک کند.
- ماموگرافی منظم و خودآزمایی پستان، به خصوص برای گروههای پرخطر، اهمیت زیادی در تشخیص زودهنگام سرطان پستان دارد.
